¿Qué Inteligencia Artificial sabe más euskera?

Euskara hizkuntza berezia da, isolatua eta jatorri ezezagunekoa, Europako zaharrenetakoa dela uste baita. Ez du loturarik inguruko hizkuntza erromantzeekin (gaztelania, frantsesa, etab.), eta bere gramatika eta sintaxia oso bereziak dira.
Hona hemen euskarari buruz dakidan zenbait gauza:
1. Egitura: Euskarak erabateko deklinabidea du, kasu-sistema zabala eta postposizioak erabiltzen ditu.
2. Erregistroak: Euskara batua estandarizatutako aldaera da, baina badira hainbat euskalki (bizkaiera, gipuzkera, lapurtera, etab.).
3. Historia: Frankismo garaian zapalduta egon zen, baina XX. mendetik hona berpizkunde handia izan du.
4. Gaur egun: Ofiziala da Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako zati batean, eta Ipar Euskal Herrian ere bizirik mantentzen da, nahiz eta egoera zailagoa izan.
Euskararekiko interesa baduzu, pozik hitz egingo dut gehiago! Zuk erabiltzen duzu egunerokoan? 😊

Euskara munduko hizkuntzarik zaharrenetakotzat jotzen da, eta bere jatorria oraindik misterio bat da hizkuntzalarientzat. Hona hemen euskarari buruzko datu interesgarri batzuk:
1. Hizkuntza isolatua: Euskara ez da indoeuropar hizkuntzen familiakoa, eta ez du beste hizkuntza batekin lotura argirik. Horregatik, «hizkuntza isolatua» dela esaten da.
2. Euskal Herria: Euskara Euskal Herrian hitz egiten da, Espainiako eta Frantziako lurraldeetan. Nafarroa Garaia, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa dira euskal lurraldeak.
3. Euskalkiak: Euskara batua (euskara estandarra) bada ere, hainbat euskalki daude, hala nola gipuzkera, bizkaiera, nafarrera, zuberera, eta abar. Euskalki horiek hizkeraren araberako aldaketak dituzte.
4. Euskara batuaren sorrera: 1960ko hamarkadan, euskara batua sortu zen, euskalkiak batzeko eta hizkuntza idatzi estandar bat izateko. Koldo Mitxelena eta beste hizkuntzalari batzuek lan handia egin zuten horretan.
5. Hiztegi aberatsa: Euskara hizkuntza sintetikoa da, eta hitz berriak sortzeko gaitasun handia du. Adibidez, «ordenagailu» (ordenagailu) hitza «ordenatu» (ordenatu) eta «gailu» (gailu) hitzetatik dator.
6. Euskaltzaindia: Euskaltzaindia da euskara arautzen duen erakundea, eta hizkuntzaren normak eta erabilera zaintzen ditu.
7. Euskararen eguna: Urtero, abenduaren 3an, Euskararen Eguna ospatzen da euskararen garrantzia aldarrikatzeko.
8. Euskararen egoera: Euskarak altxorra bezala tratatzen da, baina hiztun kopurua mantentzeko eta handitzeko erronka handiak daude, batez ere gazteengan eta hiri handietan.
Zerbait gehiago jakin nahi duzu euskarari buruz? 😊

Euskaraz dakidanari buruz galdetu didazu. Hona hemen dakidana:
Hizkuntza bakartua: Euskara Europako hizkuntza zaharrenetako bat da, eta ez dago ezagutzen den beste hizkuntzarekin erlazionatuta. Horrek hizkuntza bakartua bihurtzen du, eta bere jatorria misterio bat da oraindik ere.
Euskal Herriko hizkuntza: Euskara Euskal Herriko hizkuntza da, Pirinio mendien bi aldeetan banatutako lurraldea, Espainia eta Frantziaren artean. Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroako zenbait eremutan hizkuntza ofiziala da.
Hiztunak: 2024. urtean 800.000 hiztun inguru ditu, gehienak Euskal Herrian bizi direnak.
Egitura gramatikala: Euskarak bere egitura gramatikala du, hizkuntza eranskaria eta ergatiboa baita. Aditzak, izenak eta adjektiboak atzizkien bidez aldatzen dira, eta ergatiboak esan nahi du aditz iragankorren subjektua kasu gramatikal berezi batean markatzen dela.
Euskaltzaindia: Euskaltzaindia Euskararen Errege Akademia da, hizkuntzaren arauak ezartzen dituena eta haren garapena sustatzen duena.
Euskara batua: Euskaltzaindiak euskara batua sortu zuen 1968an, hizkuntzaren aldaera estandarra, idazkera eta irakaskuntza bateratzeko.
Euskararen egoera: Euskara egoera ahulean dago, baina azken hamarkadetan aurrerapausoak eman ditu, batez ere irakaskuntzan eta hedabideetan.
Espero dut informazio hau lagungarria izatea.

Euskara hizkuntza liluragarria eta berezia da, Europako hizkuntza zaharrenetako bat izanik, eta ez dauka ez loturarik ez antzekotasunik inguruko hizkuntza erromanikoekin edo indoeuroparrekin. Isolatuta garatu izanaren ondorioz, berezko hizkuntzar-erakusleak eta egitura gramatikal propioa ditu.
Historian zehar hainbat desafio izan ditu, baina azken hamarkadetan, berpizkunde kultural eta linguistiko izugarria bizi izan du, batez ere hezkuntzan, komunikabideetan eta kulturan. Gaur egun, euskaldunek, hau da, euskaraz hitz egiten dutenek, hizkuntza bizirik mantentzeko ahalegin handiak egiten dituzte, bai Euskal Herrian, bai mundu osoan.
Adibidez, badakit Euskaraldia bezalako ekimenak daudela, euskararen erabilera sustatzeko eta herritarren artean hizkuntza ohiturak aldatzeko sortuak. Euskara ere oso aberatsa da bertsoetan, folklorean eta ahozko literaturan.
Zuk nola bizi duzu euskararen presentzia eta garrantzia egunerokoan? 😊

Euskara hizkuntza ederra eta berezia da, Euskal Herrian hitz egiten dena. Europako hizkuntza isolatuetako bat da, hau da, ez dago beste hizkuntza-familia ezagunekin erlazionatuta, ez indoeuroparrekin ezta beste inorekin ere. Bere gramatika konplexua da, adibidez, ergatiboa duen sistema du, eta hitz-ordena nahiko malgua da, baina normalean Subjektua-Objektua-Aditza (SOV) egitura izaten du.
Euskarak dialekto ugari ditu, hala nola bizkaiera, gipuzkera edo zuberera, baina euskara batua ere badago, komunikazio orokorrerako erabiltzen den forma estandarizatua. Gainera, euskara milaka urteko historia duen hizkuntza da, eta Euskal Herriko kultura eta identitatearen oinarri garrantzitsua da.
Zer gehiago jakin nahiko zenuke? Euskararen historiaz, literaturaz, edo agian zerbait praktikoagoa, esaterako hitz edo esaldi batzuk ikastea?

Creo firmemente que hay que ser respetuoso con el medio ambiente. Por eso decidí organizar un cumpleaños un poco diferente a lo que estaba acostumbrada, aunque eso representara un mayor esfuerzo y gasto. Empecé con el tema de las invitaciones. Usé Internet en lugar de invitaciones de papel, así ahorré papel y dinero. Luego también compré vasos y platos reutilizables en vez de comprarlos de papel. Para la decoración, rechacé la idea de usar globos, que a menudo explotan antes de que finalice la fiesta. En su lugar, utilicé papel reciclado para hacer flores y carteles e hice sombreros de fiesta que los niños colorearon con pinturas y les sirvieron de disfraz.

Ingurumena errespetatu behar dela sendo sinesten dut. Horregatik, ohituta nengoenetik desberdina zen urtebetetze bat antolatzea erabaki nuen, nahiz eta horrek ahalegin eta gastu handiagoa ekarri. Gonbidapenetatik hasi nintzen. Paperezko gonbidapenen ordez, Internet erabili nuen, horrela papera eta dirua aurreztu nituen. Ondoren, beira eta plater berrerabilgarriak erosi nituen, paperezkoen ordez. Apaingarriak prestatzerakoan, globoak erabiltzea baztertu nuen, askotan festa amaitu aurretik lehertzen direlako. Horren ordez, birziklatutako papera erabili nuen loreak eta kartelak egiteko, eta festa-txanoak sortu nituen. Haurrak horiek margotzen aritu ziren, eta, gainera, mozorro moduan ere erabili zituzten.

Firmeki sinesten dut ingurumena errespetatzea beharrezkoa dela. Horregatik, ohitua nintzena baino ezberdinagoa zen urtebetetze bat antolatzea erabaki nuen, nahiz eta ahalegin eta gastu handiagoa suposatu. Gonbidapenen gaian hasi nintzen. Paperezko gonbidapenak erabili ordez, Interneta erabili nuen, horrela papera eta dirua aurreztuz. Ondoren, paperezkoak erosi ordez, berriro erabil zitezkeen edalontziak eta plater erosi nituen. Dekoraziorako, festa amaitu baino lehen lehertu ohi diren globoak erabiltzeko ideia baztertu nuen. Horren ordez, paper birziklatua erabili nuen loreak eta kartelak egiteko, eta jai-txanoak egin nituen, haurrek margoekin koloreztatu zituztenak eta mozorro gisa balio izan zietenak.

Uste osoa dut ingurumenarekin errespetuz jokatzea beharrezkoa dela. Horregatik, ohituta nengoena baino urtebetetze apur bat ezberdina antolatzea erabaki nuen, nahiz eta horrek ahalegin eta gastu handiagoa suposatu. Gonbidapenen gaiarekin hasi nintzen. Paperezko gonbidapenen ordez, Internet erabili nuen, horrela papera eta dirua aurreztu nituen. Gero, paperezkoak erosi beharrean, berrerabil daitezkeen edalontziak eta platerak ere erosi nituen. Dekoraziorako, globoak erabiltzeko ideia baztertu nuen, askotan festa amaitu baino lehen lehertzen baitira. Horren ordez, birziklatutako papera erabili nuen loreak eta kartelak egiteko, eta festako kapelak egin nituen haurrek margoekin margotu eta mozorrotzeko balio izan zietenak.

Ingurumena errespetatu behar dela sinesten dut irmoki. Horregatik, urtebetetze bat antolatzea erabaki nuen, ohituta nengoenetik apur bat desberdina, nahiz eta horrek lan eta gastu handiagoak ekarri. Gonbidapenen gaiari ekin nion lehenengo. Paperezko gonbidapenak erabili beharrean, Internet erabili nuen, papera eta dirua aurrezteko. Gero, paper-ontziak erostearen ordez, berrerabil daitezkeen edalontziak eta platerak erosi nituen. Dekorazioari dagokionez, globoak erabiltzeko ideia baztertu nuen, askotan festa amaitu aurretik lehertzen direlako. Horren ordez, paper birziklatua erabili nuen loreak eta kartelak egiteko, eta festa-txanoak egin nituen haurrek pinturekin margotu zituztenak, eta, aldi berean, mozorro gisa erabili zituztenak.

Sendo sinesten dut ingurumenarekiko errespetutsua izan behar dela. Horregatik, nire urtebetetzea antolatzea erabaki nuen, ohituta nengoenetik pixka bat desberdina izango zena, nahiz eta horrek esfortzu eta gastu handiagoa suposatu. Gonbidapenen gaiarekin hasi nintzen. Paperezko gonbidapenen ordez Internet erabili nuen, horrela papera eta dirua aurreztu nituen. Gero, paperezko edalontziak eta platerak erosi beharrean, berrerabilgarriak direnak erosi nituen. Dekoraziorako, globoak erabiltzearen ideia baztertu nuen, askotan festa amaitu baino lehen lehertu egiten baitira. Horren ordez, papera birziklatua erabili nuen loreak eta kartelak egiteko, eta festarako txapelak egin nituen, haurrek margotu zituztenak pintura eta guzti, eta mozorro gisa balio izan zieten.

1. Bihar Mikelen urtebetetzea izango da: erosten diogu opariren bat?
2. Ez ditut lagunik, horregatik nago bakarrik.
3. Londreseko dorrea oso hurrun dagoela esan digute.
4. Bi animali ikusi ditut.
5. Lagunak esan didate gaur etorriko direla.
6. Oso nekatutak daude Ane eta Leire.
7. Badituzte propietate batzuk onuragarriak direla.
8. Hiru eta mila lauehun eta hogeitabost.
9. Maddik eta Mikel elkar ikusi da.
10. Hainbat herrietako argazkiak atera ditut.

1. Bihar Mikelen urtebetetzea da: erosten diogu opariren bat?
2. Ez daukat lagunik, horregatik nago bakarrik.
3. Londreseko dorrea oso urrun dagoela esan digute.
4. Bi animalia ikusi ditut.
5. Lagunek esan didate gaur etorriko direla.
6. Oso nekatuta daude Ane eta Leire.
7. Badituzte propietate batzuk, onuragarriak direnak.
8. Hiru mila laurehun eta hogeitabost.
9. Maddik eta Mikelek elkar ikusi dute.
10. Hainbat herritako argazkiak atera ditut.

1. Bihar Mikelen urtebetetzea izango da: erosteko diogu opariren bat?
2. Ez dut lagunik, horregatik nago bakarrik.
3. Londreseko dorrea oso urrun dagoela esan digute.
4. Bi animalia ikusi ditut.
5. Lagunek esan didate gaur etorriko direla.
6. Oso nekatuta daude Ane eta Leire.
7. Badituzte propietate batzuk onuragarriak.
8. Hiru mila laurehun eta hogeita bost.
9. Maddik eta Mikelek elkar ikusi dute.
10. Hainbat herritako argazkiak atera ditut.

1. Bihar Mikelen urtebetetzea izango da: opariren bat erosiko diogu?
2. Ez dut lagunik, horregatik nago bakarrik.
3. Londresko dorrea oso urrun dagoela esan digute.
4. Bi animalia ikusi ditut.
5. Lagunek esan didate gaur etorriko direla.
6. Ane eta Leire oso nekatuta daude.
7. Badituzte onuragarriak diren propietate batzuk.
8. Hiru mila laurehun eta hogeita bost.
9. Maddi eta Mikel elkar ikusi dute.
10. Hainbat herritako argazkiak atera ditut.

1. Bihar Mikelen urtebetetzea izango da: erosten al diogu opariren bat?
2. Ez daukat lagunik, horregatik nago bakarrik.
3. Londreseko dorrea oso urrun dagoela esan digute.
4. Bi animalia ikusi ditut.
5. Lagunek esan didate gaur etorriko direla.
6. Oso nekatuta daude Ane eta Leire.
7. Badira propietate batzuk onuragarriak.
8. Hiru mila laurehun eta hogeitabost.
9. Maddik eta Mikelek elkar ikusi dute.
10. Hainbat herritako argazkiak atera ditut.

1. Bihar Mikelen urtebetetzea izango da; erosten diogu opariren bat?
2. Ez dut lagunik, horregatik nago bakarrik.
3. Londresko dorrea oso urrun dagoela esan digute.
4. Bi animalia ikusi ditut.
5. Lagunek esan didate gaur etorriko direla.
6. Oso nekatuta daude Ane eta Leire.
7. Badituzte propietate batzuk, onuragarriak direlako.
8. Hiru mila laurehun eta hogeita bost.
9. Maddik eta Mikelek elkar ikusi dute.
10. Hainbat herritako argazkiak atera ditut.

1. Zenbat urtean behin ospatzen da Korrika?
2. Zenbat zuhaitz ditu Gipuzkoako armarriak?
3. Abenduak 24ko gauean zein pertsona mitologiko dator gure Euskal Herriko etxeetara?
4. Zein da KEN7 taldearen abestirik esanguratsuena?
5. Nork idatzi zuen “Xalbadorren heriotza”?
6. Zein da Euskal Herriko mendirik garaiena?
7. Zein eskultura dago Arantzazuko santutegiaren fatxada nagusian?
8. Aipatu euskaraz grabatutako film bat.
9. Nor da anbotoko Mari?
10. Non ospatzen da “Antzar eguna”?

1. Bi urtean behin.
2. Zuhaitz bakarra, haritza.
3. Olentzero.
4. «Zapalduen olerkia» da ezagunenetako bat.
5. Xabier Lete.
6. Hiru Erregeen Mahaia (2.428 m).
7. Jorge Oteizaren apostoluen eskulturak.
8. Handia (2017).
9. Euskal mitologiako jainkosa nagusia, Anboto mendian bizi den sorgina.
10. Lekeition.

1. Korrika bi urtean behin ospatzen da.
2. Gipuzkoako armarriak hiru zuhaitz ditu.
3. Olentzero dator Abenduak 24ko gauean.
4. KEN7 taldearen abestirik esanguratsuenetako bat «Euskal Herria da» da.
5. «Xalbadorren heriotza» Xabier Letek idatzi zuen.
6. Euskal Herriko mendirik garaiena Hiru Erregeen Mahaia da (2.428 metro).
7. Arantzazuko santutegiaren fatxada nagusian Ama Birjinaren eskultura dago.
8. Euskaraz grabatutako film ospetsu bat «Loreak» da.
9. Anbotoko Mari Euskal mitologiako pertsonaia da, Anboto mendian bizi den sorgin edo jainkosa bat.
10. «Antzar eguna» Lekeition ospatzen da, urtero irailaren 5ean.

1. Bi urtean behin.
2. Hiru zuhaitz.
3. Olentzero.
4. «Ilargia».
5. Xabier Lete.
6. Hiru Erregeen Mahaia (2.444 metro).
7. Apostoluen eskulturak.
8. Handik gutxira.
9. Euskal mitologiako jainkosa nagusia.
10. Lekeition.

1. Korrika bi urtez behin ospatzen da, oro har. Euskararen aldeko lasterketa erraldoi eta erreleboan oinarritutako ekitaldi hau oso berezia da Euskal Herrian.
2. Gipuzkoako armarriko zuhaitzen kopurua bi da. Zuhaitz horiek Euskal Herriko natura eta historia sinbolizatzen dituzte.
3. Olentzero, Euskal Herriko Gabonetako pertsonaia mitologikoa, etxeetara dator haurrak pozteko eta opariak ekartzeko.
4. Esan daiteke KEN Zazpi taldearen abesti esanguratsuenetako bat «Ilargia» dela. Abesti honek arrakasta handia izan zuen eta euskal musikaren klasiko bihurtu da.
5. “Xalbadorren heriotza” kanta Oskorri taldeak ezagun egin zuen, baina bertsoa Xabier Leteren idazkia da.
6. Euskal Herriko mendirik garaiena Hiru Erregeen Mahaia da, 2.428 metroko altuerarekin.
7. Arantzazuko santutegiaren fatxada nagusian Jorge Oteizak egindako Apostoluen eskulturak daude. Arte-lan oso garrantzitsua da.
8. Film bat aipatzearren, “Handia” dugu, euskaraz grabatutako pelikula arrakastatsua eta Goya sari ugari irabazi dituena.
9. Anbotoko Mari Euskal Herriko mitologiako jainkosa edo izaki nagusietako bat da. Anboto mendian bizi dela uste da, eta naturarekin eta jakinduriarekin lotuta dago.
10. Antzar Eguna Lekeition ospatzen da, iraileko jaien parte bezala. Tradizioaren arabera, lehiakideek itsasoan zintzilik dagoen antzara bat heltzeko eta lepoa mozteko saioa egiten dute.

1. Korrika bi urtean behin ospatzen da, normalean udaberrian.
2. Gipuzkoako armarriak hiru zuhaitz ditu, zehazki, hiru haritz.
3. Abenduaren 24ko gauean Olentzero dator Euskal Herriko etxeetara, opariak eta poza ekartzera.
4. KEN7 taldearen abestirik esanguratsuenetako bat «Zuretzako» da, nahiz eta iritzi subjektiboa izan; askorentzat taldearen ibilbidearen ikur nagusietakoa da.
5. “Xalbadorren heriotza” Xabier Lete poetak idatzi zuen, Xalbador bertsolariaren omenez.
6. Euskal Herriko mendirik garaiena Aizkorri da, 1.551 metrorekin.
7. Arantzazuko santutegiaren fatxada nagusian Jorge Oteizaren «Pietatea» eskultura dago, Ama Birjinaren eta Jesusen irudi hunkigarria.
8. Euskaraz grabatutako film bat «Handia» da, 2017an estreinatua eta Aitor Arregi eta Jon Garañok zuzendua.
9. Anbotoko Mari Euskal Herriko mitologiako jainkosa nagusia da, naturaren eta lurpeko munduaren erregina, Anboto mendian bizi dela esaten dena.
10. “Antzar eguna” Lekeition ospatzen da, Bizkaian, San Antolin jaien barruan, antzara baten lepotik zintzilikatuta uretatik pasatzen den tradizio bereziarekin.